بررسی نحوه ایفای نقش دولت در سینمای فرانسه

18:04:52 1395/02/10

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در این نشست ابراهیم مختاری (رییس)،محمدرضا موئینی (نایب رییس) ،سیدرضا میرکریمی (مدیرعامل) و ناصر عنصری (قائم مقام مدیرعامل) خانه سینما  و همچنین غلامرضا موسوی، رضا مقصودی، سعید رشتیان، ارد زند، روانبخش صادقی، یونس صباحی، مجید برزگر، عبدالله اسکندری، زینت رضا، علی نیک رفتار، آناهید آباد و... به عنوان روسای تشکل های خانه سینما و نیز  علیرضا تابش (مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی)، عبدالحسن برزیده، جعفر پناهی، هوشنگ گلمکانی، مرتضی رزاق کریمی، پدرام اکبری، محمدعلی حسین نژاد، کیوان کثیریان، مینا راد (مشاور بین الملل مدرسه عالی سینما)، مسعود آب پرور، شفیع آقامحمدیان، بهرام کاظمی، حسن آقاکریمی، پرویز تاییدی، نیما عباس پور، ناهید رضایی، مهدی دلخواسته، محمدرضا زرین دست، همایون ارشادی، فلور نظری، حسین ایری، مهدی میامی،محمود بهراز نیا، شهرام پور اسد، ابراهیم آبادی، همایون خسروی دهکردی، حسین سلطان محمدی، پروانه محمدی، منوچهر اولیایی، علی اکبر عبدالعلی زاده، علی علایی، اسماعیل میهن دوست، مهدی بزرگمهر، محمد کدخدایی، بهروز صادقی، محمود جهرمی، سعید نوری، انسیه نجفی، غزاله تنهایی، محمدرضا حقگو، غلامرضا آذری، ابوالفضل کریمی اصل، محمد نیکبخت، مصطفی کدخدایی، علی زادمهر، عباس عبدالعلی زاده، پریسا فرهادی، گلاویژه نادری، بهناز معزی، پوریا عبدی، مریم کرمی، محمدحسین قشمی، منوچهر عظیمی، محمد امیرخانی، علی مقدم و ... حضور داشتند. در ابتدای نشست مجری برنامه شرح مختصری از فعالیت های ژان میشل فرودون و آنی یس دو ویکتور را به سمع حضار رساند و سپس ابراهیم مختاری رییس هیات مدیره خانه سینما اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم از طریق بررسی ساختار سینمایی و نقش دولت در سینمای فرانسه به ساختار سینمای کشورمان  و نقش دولت در آن برسیم، مسئله دولت در سینمای ایران عمری به اندازه‌ی خود سینما دارد و هنوز حل نشده است. برای مثال اخیراً بیش از 110 نفر از فیلمسازان نامه‌ای را مبنی بر اعتراض به اکران رایگان فیلم های مستند  امضاء کردند و برای مشخص شدن حق مؤلف در سینمای ایران و مسائلی از این قبیل که باید برای آنها راه‌حلی اندیشید، مواردی را هشدار دادند، یک پای قضیه دولت است. امیدواریم در این دوره که آرامش در خانه‌ی سینما برقرار است، بتوانیم دست در دست مدیران نقشه‌ای برای حل معضلات سینما ترسیم کنیم. مختاری در خاتمه صحبت هایش از مریم موسوی کارشناس فرهنگی هنری که وظیفه ترجمه این نشست را به عهده داشت قدردانی کرد. سپس آنی‌یس دو ویکتور (نویسنده‌، پژوهشگر و مدرس سینما) اظهار داشت: دولت فرانسه بصورت قانونی -برای کمک و نه ایجاد مانع - در سینما دخالت می‌کند،این دولت  با اراده‌ کمک و حمایت از میراث فرهنگی و مؤلفان و کمک به نشر آثار آنان وارد سینما شده است تا بتواند بین مخاطب و کار فرهنگی رابطه‌ای ایجاد کند. بنابراین به محض صحبت از دخالت دولت در سینمای فرانسه، باید از «آندره مالرو» صحبت کنیم. مالرو شصت سال پیش در زمان «ژنرال دوگل» به عنوان اولین وزیر فرهنگ فرانسه انتخاب شد و اولین کارش این بود که سینما را از زیر سلطه‌ی وزارت صنعت خارج و آن را زیرمجموعه‌ی وزارت فرهنگ کند تا از هر دو جنبه‌ی صنعتی و هنری سینما حمایت شود. هدف او اتخاذ تصمیماتی بود که بدون دخالت در محتوای سینما، به جنبه‌ی هنری آن کمک کند. اولین کار مالرو این بود که برای آنچه به صنعت سینما وابسته است مالیات وضع کرد. البته قبلا هم این مالیات وجود داشت؛ با این فرق که قبلاً به صندوق وزارت دارایی می‌رفت اما از آن زمان به صندوق وزارت فرهنگ واریز می‌شود. این مالیات شامل حدود 10 درصد قیمت بلیت سینماست که برای تغذیه‌ی حساب حمایتی به کار می‌رود. این حساب با فروش فیلم‌های پرفروش به خصوص فیلم‌های آمریکایی تغذیه می‌شود و بخشی از پولی که باید به  تهیه‌کننده آمریکایی تعلق گیرد به این حساب می‌رود. حمایت به دو شکل خود‌به‌خودی و گزینشی صورت می‌گیرد، در صورت کمک خود‌به‌خودی پولی که از فروش بلیت به دست آمده و در صندوق نگهداری شده در فیلم بعدی همان تهیه‌کننده سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین هر قدر محصول تهیه‌کننده موفق‌تر باشد پول بیشتری برای او ذخیره می‌شود. کمک گزینشی هم که خصوصیت ویژه‌ی سینمای فرانسه است که با نام «پیش‌پرداخت روی فروش» شناخته می‌شود. برای تخصیص این پول، کمیسیونی متشکل از متخصصان سینما تشکیل شده است و سابقه‌ی آن به زمان شکل‌گیری «موج نو» در سینمای فرانسه برمی‌گردد.  کار دیگر دولت فرانسه کمک به سالن‌های سینما است که منجر به شکل‌گیری سینمای «هنر و تجربه» شده است. بنابراین فیلم‌هایی که از نظر هنری متفاوت‌تر باشند در سالن‌هایی نمایش داده می‌شوند که از کمک مرکز ملی سینمای فرانسه برخوردار می‌شود. مالرو در زمان خود، امر سانسور را در اختیار وزارت اطلاعات قرار داد و به شدت برای محتوای سیاسی فیلم‌ها در آن دوره جنگید. پس از مالرو سانسور سیاسی حذف شد و طبق مجوزی که به فیلم ها داده می‌شود سانسور فقط شامل فیلم‌هایی است که خشونت و سکس را تبلیغ می‌کنند و در کنار آن نوعی طبقه‌بندی سنی نیز برای فیلم‌ها در نظر گرفته می‌شود. اتفاق دیگری که افتاد خصوصی شدن تلویزیون‌های دولتی بود. تلویزیون نه‌ تنها تا آن زمان تنها سازمان دولتی بود، بلکه از سینما نیز تغذیه و سوءاستفاده می‌کرد و موجب کم شدن مخاطبان سینما می‌شد. بنابراین تصمیم گرفته شد که تلویزیون هم به نوعی در تولید فیلم سینمایی مشارکت کند. دو ویکتور درباره‌ی جک لانگ  چهره‌ی دیگر سیاسی سینمای فرانسه اظهارداشت، یکی دیگر از وزیران فرهنگی که به سینمای فرانسه کمک کرد، جک لانگ بود. کمکی که او به صنعت فرهنگ کرد این بود که انحصاری بودن تولید فیلم نزد یک ملت را از میان برداشت و آن را چندملیتی کرد. لانگ همچنین سیستم‌های مالی را طوری طراحی کرد که پول از صندوق‌های خصوصی برای کمک به تولید فیلم سرازیر شود و فیلم‌ها از کمک های مالی دولت بی‌نیاز شوند. مثلاً موسسه‌ای ایجاد کرد برای این که از طرف تهیه‌کننده ها نزد بانک‌ها ضامن شوند تا تهیه‌کننده بتواند وام بگیرد. همچنین کار دیگر او کمک به معافیت مالیاتی سینما بود. او همچنین صندوقی موسوم به «صندوق جنوب» تعریف کرد که وابسته به وزارت امور خارجه است و به فیلم‌های خارجی که با تهیه‌کنندگان فرانسوی تولید می‌شوند کمک می‌کند و برای سینماگران فرانسوی نیز از این طریق ایجاد اشتغال می‌کند. کار دیگر لانگ ایجاد دیپلم سینما در دبیرستان و همینطور پرداخت حقوق به بازیگران و تکنسین‌های سینمایی بین دو پروژه‌ی کاری بود تا در مدت بیکاری به شغل‌های دیگر دست نزنند. به دنبال صحبت های آنی یس دو ویکتور، ژان‌میشل فرودون (روزنامه‌نگار، منتقد و مدرس سینما) در خصوص مکانیزم حمایت مالی در سینمای فرانسه اظهار داشت: سازمانی که در فرانسه به سینما کمک می‌کند «مرکز ملی سینما و سمعی بصری» نام دارد که وابسته به وزارت فرهنگ است. این نهاد سیستمی مختلط است که متشکل از دست‌اندرکاران و حرفه‌ای‌های سینماست. این نهاد سینما را از دیگر رسانه‌های سمعی بصری مجزا می‌کند و فیلم‌های داستانی، مستند، کوتاه، بلند، هنری و یا تجاری را به یک چشم می نگرد که هدفش حفظ تمامیت سینماست. مرکز ملی سینما و سمعی بصری که اختصاراً «سه ان سه» خوانده می‌شود همه بخش ها را از تولید، پخش و سالن‌های سینما را تحت نظارت داشته و به میراث فرهنگی سینما، تدریس سینما، جشنواره‌ها و دیگر اموری که به اشاعه‌ی سینما کمک می‌کنند، احاطه دارد. یکی از نقش‌های این نهاد وضع مقررات برای تولید فیلم در سینماست و دیگر نقش آن این است که از نظر اقتصادی سینما را کنترل و شفافیت ایجاد کند و در همین راستا بودجه‌ی دقیق و تعداد دقیق تماشاگران سینما را می‌توان روی سایت این نهاد مشاهده کرد.
هر آنچه مربوط به این نوع کمک باشد از طریق کمیسیون‌ها که متشکل از حرفه‌ای‌های سینما هستند، انجام می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم این کمیسیون‌ها - که تعدادشان به 25 مورد می‌رسد - این است که اعضای آن مرتب تغییر می‌کنند و تمام کسانی که در سینما فعالند حتماً در دوره‌ای عضو یکی از این کمیسیون‌ها هستند و اعضای آنها محدود به اشخاص معین نیست. یکی از تصمیم‌هایی که اخیراً در همین کمیسیون‌ها گرفته شده بخشودگی مالیاتی برای سرمایه‌گذارانی است که مراحل فنی فیلمشان در فرانسه انجام شده باشد. فرودون مهم‌ترین منبع تأمین بودجه فیلم‌ها در فرانسه را تلویزیون آن کشور برشمرد و اظهار داشت که قانون، تمام شبکه‌های تلویزیونی را وادار می‌کند که سه و نیم درصد درآمدشان را در سینما سرمایه‌گذاری ‌کنند. البته شبکه‌ی مشهور « پلاس» که درآمد زیادی دارد، موظف است 20 درصد از درآمدش را به این کار اختصاص دهد. به علاوه، این شبکه ها باید حق پخش فیلم‌ها را خریداری کنند اما هرگز نمی‌توانند تولیدکننده‌ی اصلی یک فیلم باشند و تهیه‌کننده باید فردی سینمایی باشد. همچنین برای سرمایه‌گذاری این شبکه‌ها در هر فیلم، سقفی تعیین شده تا از این طریق در سرمایه‌گذاری فیلم‌های متعددی مشارکت کنند و با تهیه‌ی یک یا دو فیلم از خود سلب مسئولیت نکنند. مالیات و کمک‌های تلویزیون دو منبع مهم کمک به سینمای فرانسه است، پس از این‌ها ناشران فیلم های ویدیویی یا شبکه‌های اینترنتی هم در سرمایه‌گذاری سینمایی مشارکت می‌کنند. نوع دیگر حمایت از سینما، حمایت از سالن‌های موسوم به هنر و تجربه است که البته ارتباط مستقیم با کیفیت هنری خود فیلم‌ها دارد.
شکل دیگر حمایت، حمایت از آژانس توسعه‌ی سینما در استان‌های مختلف فرانسه است که به توزیع فیلم‌ها در تمام استان های کوچک و بزرگ نظارت می‌کند تا از این طریق، دموکراسی در نمایش فیلم در تمام خاک فرانسه رعایت شود. «سه ان سه» می‌تواند در زمینه توسعه تکنولوژی هم کمک کند مثلاً زمانی که سینماها از حالت نگاتیو به دیجیتال تغییر پیدا کردند در این زمینه به سینماداران(به خصوص سینماهایی که سرمایه‌ی کافی نداشتند) از طریق اختصاص سود پخش کننده هایی که از این طریق منفعت بیشتری به دست می آوردند، یاری رساند. پس از صحبت های مهمانان برنامه جلسه پرسش و پاسخ با حضار و شرکت کنندگان نشست ادامه یافت .خانه سینما به زودی مشروح این نشست را به همراه گفتگوها و پرسش و پاسخ حضار منتشر خواهد کرد. 58241  

تله سینما

خبرآنلاین