یک اخطار جدی سینمای بدون کارگردان نمی خواهیم

09:01:39 1400/09/18

به گزارش ایسنا، طبق گزارش رسیده، اولین گردهمایی جوانان کانون کارگردانان سینمای ایران با حضور اعضای شورای مرکزی این کانون و جمعی از کارگردانان جوان سینما روز ۱۶ آذر در خانه سینما (شماره یک) برگزار شد.

محمد علی نجفی رئیس هیات مدیره خانه سینما، محسن امیریوسفی رئیس کانون کارگردانان، احمد امینی، وحید موسائیان، قدرت‌الله صلح میرزایی از اعضای شورای مرکزی کانون کارگردان سینما و گروهی از فیلمسازان جوان چون دانش اقباشاوی، شاهد احمدلو، علی ملاقلی پور، مریم بحرالعلومی، شهرام مسلخی، ستاره اسکندی، داود خیام، نیما اقلیما، مرتضی آتش زمزم، سعید تهرانی، مهدی گلستانه، مرتضی علی عباس میرزایی و ... از حاضران در اولین گردهمایی فیلمسازان جوان کانون کارگردانان سینما بودند.

در ابتدای این جلسه محسن امیریوسفی رئیس کانون با ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه و حضور پر تعداد اعضای جوان کانون گفت: سال اول حضور ما در شورا یعنی سال ۹۷ صرف بحث وزارت کار و ثبت قانونی کانون کارگردانان سینما شد. سه مجمع عمومی برگزار و پس از موافقت مجمع تا اوایل سال ۹۸ تلاش کردیم بحث حقوقی کانون حل شود. کانون کارگردانان با تاریخچه ۳۲ ساله اعتبار خود را از اعضایش می گیرد، ولی با توجه به شرایط خانه سینما و رای مجمع عمومی باید جایگاه حقوقی هم می‌یافتیم و در نهایت به صورت انجمن کارفرمایی کارگردانان ثبت شدیم و این را مرهون اتحاد اعضای شورای مرکزی و اعضا هستیم.

وی افزود: از همان سال ۹۸ به دنبال برپایی این گردهمایی برای گپ و گفت شورا با اعضای جوان بودیم اما شیوع کرونا نزدیک به دو سال وقت ما را گرفت. خوشحالیم که در این مدت با تشکیل ستاد کرونا تا جای ممکن همراه دوستانی که درگیر کرونا می‌شدند بودیم و تاسف که عزیزانی را در کانون و صنوف دیگر از دست دادیم.

امیریوسفی با اشاره به برپایی مجدد شب‌های کارگردانان تصریح کرد: ما تلاش کردیم این شبها را از سالی یکبار به بزرگداشتهای ماهانه تبدیل کنیم تا یک بار طی مراسم بزرگداشتی که قرار است نوید یک شروع دوباره برای فیلمسازان قدیمی باشد از پیشکسوتان این عرصه تقدیر کنیم. از شورای مرکزی و وحید موسائیان دبیر این شب‌ها سپاسگزارم.

رئیس کانون کارگردانان درباره برخی مشکلات اخیر سینمای ایران هم گفت: در چند دهه اخیر بسیار تلاش شد که فیلمنامه‌نویسی را به سمت فیلمنامه‌های خنثی و عقیم ببرند و سینمائی بی فیلمنامه به وجود آورند، فضای نقد را هم توسط یک منتقد مامور به سمت سینمایی بی منتقد یا کم منتقد هدایت کنند. از سوی دیگر با خلع سلاح شدن تهیه‌کنندگان و دوران جدید سرمایه سالاری با پولهای بادآورده رو به رو شدیم که در آینده ما را با سینمایی بدون تهیه‌کننده مواجه خواهد کرد.

وی ادامه داد: در دهه گذشته جریانی در وزارت ارشاد به کمک چند سرمایه گذار و چند تهیه کننده وابسته، ما را به سمت سینمای بدون کارگردان پیش می‌برد که علاقه‌مند به ناکارگردانان است. این یک اخطار جدی است. نسل قبل از انقلاب و دهه های شصت و هفتاد کارهای خود را کرده و همچنان فعالیت دارند و الگوی ما هستند اما مشکلات برای نسل جوان کارگردانان هیچ گاه به این حادی نبوده است. کسی با فیلم پرفروش مشکلی ندارد ولی در مملکت ما زمانی فیلم‌های «هامون»، «اجاره‌نشین ها»، «سگ‌کشی» و ... از پرفروش‌ترین فیلم های سال بودند،  چه شد که تنها یک نگاه در سینمای اکران و مدیران ارشاد به وجود آمد؟ آیا فیلم‌های پرفروش امروزی که نیاز سینما هستند و فقط باید از یک طیف کمدی باشند و این غایت سینمای ماست؟! ما الگوها و اساتیدی مثل علی حاتمی، بهرام بیضایی، عباس کیارستمی، ناصر تقوایی، داریوش مهرجوئی و کیمیائی و ... داشتیم که اگر امروز می خواستند همان فیلمهای درخشان را بسازند اجازه آن را پیدا نمی کردند نه توسط ارشاد نه توسط سرمایه گذاران. گویی تعامل دو طرفه میان ارشاد و سینماگران از بین رفته است در حالی که نقش ما کارگردانان در سینما فراتر از ساخت یک فیلم است و باید آینده‌ای بسازیم که در اختیار نسل جدید قرار گیرد. دیگر بحث مهم جوانان کارگردان، تلاش برای پیداکردن تهیه کننده یا تهیه کننده شدن آثار خودشان است که کانون تلاش می‌کند، در این زمینه دوستان اتحادیه تهیه کنندگان و نیز دوستان صنف تهیه کننده - کارگردانان به این مسیر باید کمک کنند.

امیریوسفی با بیان این که شورای مرکزی فعلی کانون تا بهار سال آینده به کار خود ادامه خواهد داد، گفت: در همین فرصت پیش رو هم تلاش می کنیم دیگر موانع را از سر راه کانون برداریم تا بستر بهتری برای شورای بعدی آماده گردد و خوشحال هستیم که در این مسیر جوانان کانون مثل همیشه همراه نسل پیشکسوت و میانسال کارگردانان در کنار صنف خود هستند. ما غیر از کارگردانی سینما یک وظیفه صنفی هم داریم که در سینمای ایران کمتر به آن توجه می‌شود. باید این بحث را جدی بگیریم و متحد با هم ، مطالبه داشته باشیم.

احمد امینی هم به حاضران برای حضور در صنف کانون کارگردانان و حضور در این جلسه تبریک گفت و اظهار کرد: مشتاقیم حرف های شما فیلمسازان جوان را بشنویم. آقای امیریوسفی خیلی از حرف‌ها را گفت.

در ادامه وحید موسائیان با بیان این که یکی از هدف های این جلسه، آشنایی شورای مرکزی با اعضای جدید است، خاطرنشان کرد: به عنوان اعضای جدید باید متوجه باشید که خطرهایی که آقای امیریوسفی به آن‌ها اشاره کرد بیخ گوش شماست و سینما به سمت حذف کارگردانان صاحب فکر و اندیشه می‌رود. متاسفانه کارگردان اول زمانی ارزشمند است که سرمایه هم بیاورد. شورا به سمت اکران فیلم‌های همیشگی و یکدست رفته است، در حالی که باید داستان ممیزی، پروانه ساخت و ... حذف شود تا بتوان سلیقه مخاطب را سنجید و گفت این گونه فیلم مورد پسند مخاطبان است.

وی افزود: ارتباط خود را با صنف حفظ کنید. این ارتباط باید دو طرفه باشد تا بتوان درباره برخی مسائل از جمله این که چه تعداد فیلمساز در انتظار پروانه ساخت و نمایش هستند، آمار درستی به دست آورد. متاسفانه در حال حاضر مجال مناسبی برای نمایش فیلمهایی که به مخاطب احترام می‌گذارند، نیست.

در ادامه محمدعلی نجفی با بیان بخش‌هایی از کارنامه کاری خود تصریح کرد: باید به تعریف درستی از سینما رسید. تنها هنری که مولود مدرنیته و شامل مجموع تخصص هاست. امروزه سینما سهل و ممتنع شده و افراد وارد قیفی با ورودی بزرگ و خروجی کوچک می شوند. حفظ موقعیت، بسیار مهم است، شاید شما یکی دو فیلم بسازید اما حفظ آن جایگاه است که اهمیت دارد.

وی درباره تاریخچه تاسیس سندیکا و انجمن ها گفت: اواخر دهه ۶۰ اولین سندیکا که تهیه و توزیع فیلم بود، راه اندازی شد و به مرور باقی صنوف شکل گرفتند که در راس آن ها کانون بود. در سال 68 کانون کارگردانان سینمای ایران توسط متولیانی چون مرحوم صمدی شکل گرفت تا اوایل دهه 70 که خانه سینمای فعلی شکل گرفت.

نجفی در پاسخ به پرسش امیریوسفی درباره نحوه ورود دولت به بحث سینما در سالهای اول انقلاب توضیح داد: در آن سال‌ها که من مسئولیت امور سینمایی کشور را برعهده گرفتم، سینما را به شکل تعاونی پیش بردیم چون سرمایه ها زیاد نبود. شغل سینما منتفی شده بود و ما سعی کردیم امنیت شغلی ایجاد کنیم و خوشبختانه چند فیلم تولید شد. در آن زمان دولت مردان تمامی امور را به من سپرده بودند و من به کمک سینماگران امور را پیش می‌بردم. اما در نهایت به این نتیجه رسیدم که نمی توانم کار اداری داشته باشم و باید فعالیتی عملی انجام دهم، در نتیجه سراغ تولید سریال «سربداران» رفتم.

در ادامه این نشست فرصت در اختیار فیلمسازان قرار داده شد تا از دغدغه‌هایشان سخن بگویند و سعید تهرانی تهیه کننده و کارگردان با اشاره به این که اگر بیژن نوباوه و ... قصد حذف کارگردانان را دارند، دلیل این موضوع پیش خود ماست. وقتی افراد بی ربطی کارگردان یا تهیه کننده می‌شوند، جز این نمی شود انتظار داشت. پرسش من این است که کمیته تعیین صلاحیت کارگردانی چرا در کانون تشکیل نمی‌شود؟

امیریوسفی در پاسخ به این پرسش گفت: بحث تعیین صلاحیت کارگردانان اول از سوی شورای مرکزی پیشین و ظاهرا در اعتراض به موردی به وزارت ارشاد داده شده بود و این موضوع در ارشاد انجام می شد. اما پرسش اینجاست که در مقطع حساس کنونی آیا درست است که کانون این تعیین صلاحیت را انجام دهد و با وجود شرایط دشواری که فیلمسازان اول برای فراهم کردن سرمایه و ... دارد مانعی برای کارگردان شود؟ ما تلاش کردیم این اتفاق رخ ندهد اما به هر حال همچنان بحث گرفتن تعیین صلاحیت کارگردانان اول از ارشاد در شورای مرکزی انجام می شود و نتیجه آن اطلاع رسانی خواهد شد.

ستاره اسکندری هم با تاکید بر این که نباید دائم خودمان را مقصر بدانیم، افزود: مسائلی که آقای امیریوسفی مطرح کردند بسیار عمیق تر بود و حذف اندیشه و معنا از سینما و جاری کردن سلیقه به یک سمت خاص که عنصر اصلی سینمای ما شده، بسیار موضوع مهمی است. اشکال از سیاست گذاری فرهنگی است که فضای سینما را به این سمت ابتذال می‌برد.

داود خیام هم با بیان این که بیشتر درباره تصمیم گیری یک اندیشه برای کارگردانان حرف زده شد، تصریح کرد: ما مشکل سرمایه داریم. ۶ سال است که برای فیلم جدیدم دنبال سرمایه هستم. فیلمساز اندیشمند را قبل از کرونا فقیر کردند. در دوره پیشکسوتان ما، بنیادهایی مثل فارابی بودجه ای به فیلم ها اختصاص می دادند یا تجهیزات ساخت فیلم در اختیار او می‌گذاشتند. فیلمساز با همان هزینه تمام فیلم خود را می ساخت اما متاسفانه در حال حاضر یک و نیم میلیارد تنها برای اجاره سه ماه دوربین و لنز نیاز است. ما را برده سرمایه کرده اند و تفکر مستقلی وجود ندارد.

رحیم طوفان هم با بیان این که فیلمساز سالیان سال با خود خلوت می کند تا اثری را خلق کند، اظهار کرد: یک مشکل بزرگ به نام سرمایه‌گذار دزدی وجود دارد. با احترام به صنوف تهیه کنندگان در نهایت محور اصلی کارگردان است اما شرایط دشواری را پشت سر می‌گذارد تا فیلم به مرحله تولید برسد. باید این مشکل را به گونه‌ای حل کرد.

مرتضی آتش زمزم هم با اعتراض به عملکرد شورای پروانه ساخت گفت: از دید من شورای پروانه ساخت باید جمع شود. اگر این امکان وجود ندارد حداقل نماینده کانون باید همواره از اعضا در شورای پروانه ساخت حمایت کند.

امیریوسفی در این باره توضیح داد: نماینده شورای ما در شورای پروانه ساخت که تاکنون آقایان میری، جیرانی، اسعدیان و هنرمند بودند همواره از کارگردانان حمایت کرده و تقریبا با رایزنی تمامی مواردی که کارگردانان از ما کمک خواستند، به پروانه ساخت رسیده و تنها موردی که در دوره قبل موفق به دریافت پروانه آن نشدیم، فیلمنامه آقای خسرو معصومی بود که هنوز مصمم و پیگیر صدور آن هستیم.

مجید انوری فیلمساز جوان گرگانی هم گفت که صدای فیلمسازان شهر گرگان به جایی نمی رسد و هیچ استادی نداشته اند اما با  کمترین امکانات فیلم می‌سازند.

در ادامه نیما اقلیما با بیان این که از سال 96 تا به حال فیلم نساخته، اظهار کرد: لابی ها چیست؟ برای کار کردن باید هزار اتفاق را گذراند و حداقل راه های بقا را به ما نشان دهید. چهار سال است که من به عنوان فیلمساز فیلمی نساخته‌ام. راهکاری نشان دهید که بتوانیم فیلم بسازیم.

احمد امینی به این اظهارنظر پاسخ داد: اگر ما لابی داشتیم چرا من ده سال است که فیلمی که دلم بخواهد نساخته ام.

شهرام مسلخی هم تاکید کرد که کف مطالبه اعضا این است که تجهیزات اندکی برای فیلمسازی خریداری و برای تولید فیلم با وام در اختیار فیلمسازان قرار داده شود.

امیریوسفی پاسخ داد که تقاضای وام ۳۰۰ میلیونی با بهره چهاردرصد برای تجهیزات کارگردانان داشتیم ولی در یک سال گذشته به در بسته خوردیم و امیدوارم در دوره جدید به نتیجه برسد.

حسن صیدخانی هم ضمن تاکید بر این که سینما باید یک صدای واحد داشته باشد از تلاش های خود و برادرش برای ساخت و اکران شخصی فیلم‌هایشان در استانهای مختلف که به سود دهی رسید و چالش‌هایی که پیش رو داشتند، سخن گفت.

علی جبارزاده بر استفاده از بازیگران تئاتر به جای استفاده از چهره ها تاکید کرد و خواستار ایجاد بانک جامعی از اطلاعات فیلمسازان و استفاده از برخی پتلفرم ها برای سازماندهی بیشتر امور و اختصاص سرمایه به فیلمسازان شد.

در این زمینه وحید موسائیان از راه اندازی سایت جامع و دوزبانه کارگردانان سینما گفت که آماده رونمائی است و باید اعضا باقیمانده بیوگرافی و اطلاعات خود را به کانون بدهند.

در ادامه مرتضی علی عباس میرزایی ضمن تاکید بر لزوم اتحاد اعضا تصریح کرد: سال ۹۵ محمد حمزه ای از ما فیلمسازان که همگی با هم در یک سال وارد سینما شده بودیم، خواست تا درباره فیلم هم به هیچ وجه صحبت نکنیم و در هر شرایطی از یکدیگر حمایت کنیم. این قرار باعث شده همچنان همگی دوست و متحد باشیم.

علی ملاقلی پور هم با بیان این که کارکرد و دستور کاری وجود ندارد، گفت: باید دید قدرت ما به عنوان صنف چیست و چه می‌شود کرد. کارهای گروهی بیشتری باید انجام شود. ما باید به استارتاپ‌ها توجه داشته باشیم و همچنان برای همه چیز از جمله اکران فیلم‌هایمان، بجنگیم.

دانش اقباشاوی هم در ادامه صحبت‌های عباس میرزایی و ملاقلی‌پور تاکید کرد که همانطور که آقای امیریوسفی قبلا پیگیر بود تمامی کارگردانان فیلم انیمیشن، مستند، سینمایی و کوتاه باید زیر یک چتر جمع شوند و اتحاد صنفی ایجاد شود.

حسین دوماری هم از صنف درخواست کرد تا با حمایت از فیلمساز در حوزه تولید اطمینان خاطری برای ساخت فیلم ایجاد کند.

مریم بحرالعلومی با بیان سختی‌هایی که برای ساخت فیلم پشت سر گذاشته به اتحاد موجود در صنف دستیاران کارگردان اشاره کرد و خواستار اتحاد بیشتر در صنف کارگردانان شد.

ابراهیم ایرج زاد هم خواستار پیگیری حق کپی رایت شد و از اهمیت این موضوع و ایجاد ارتباط میان سه ضلع فیلمنامه نویس، تهیه کننده و کارگردان سخن گفت.

در پایان این جلسه حاضران بر پیگیری و سامان دهی نظرات جوانان کانون و لزوم تداوم جلسات میان گروه‌های مختلف کارگردانان سینما تاکید کردند.

 انتهای پیام

تله سینما

ایسنا