آخرین اخبار

جلوه‌هایی از سید شهیدان اهل قلم

18:07:58 1397/01/20


به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جنگ تحمیلی ایران و عراق، معرف چهره‌های برجسته زیادی در حوزه‌های مختلف بود، جوانانی که در طول هشت سال دفاع مقدس تا آخرین قطره خون از میهن خود دفاع کردند و نامردی جنگ امانشان نداد تا بتوانند در آینده برای مملکت شان افتخار آفرینی کنند. اما در این میان بودند چهره هایی که پس از جنگ ماندند تا روایتگر آن مردانگی های گذشته دوستان شان باشند و به همگان نشان دهند که در این هشت سال چه گذشت، مرتضی آوینی یکی از همین چهره ها بود که پس از جنگ هم دست از تلاش بر نداشت و وظیفه رساندن پیام همرزمانش را به مردم برعهده گرفت. او که در میانه دهه 40 با علاقه وارد دانشکده معماری شده و مدرک خود را دریافت کرده بود با پیروزی انقلاب دوربین به دست گرفت و به جست‌وجوی حقیقت رفت و در همان زمان بود که به جهاد سازندگی پیوست. آوینی سپس وارد واحد تلویزیونی جهاد شد و به صورت حرفه‌ای پا به عرصه مستندسازی گذشت و کار خود را با ساخت چند مجموعه دربارهٔ غائله‌ گنبد (مجموعه‌ شش روز در ترکمن صحرا)، سیل خوزستان و ظلم خوانین (مجموعهٔ مستند خان گزیده‌ها) آغاز کرد. او با آغاز جنگ تحمیلی با گروه فیلمسازی جهاد رهسپار مناطق جنگی شد و به ساخت مستندهایی درباره عملیات های رزمندگان پرداخت که گل سرسبد آن ها مجموعه «روایت فتح» بود که مورد استقبال مردم هم قرار گرفت. آوینی پس از جنگ هم دست از فعالیت بر نداشت و همزمان با ساخت مستند، دستی هم بر فعالیت های مطبوعاتی داشت که تعداد قابل توجه مقالات به جامانده از او حاصل همین دوران هستند. در این دوره او نگاهی هم به سینما، هنر، فرهنگ واحد جهانی و مواجههٔ آن با مسائل مختلف داشت که حاصل آن در قالب نوشته‌هایی به چاپ رسید. مانند مجموعه‌هایی مانند تأملاتی در ماهیت سینما که در فصلنامهٔ فارابی، مقالاتی با عناوین جذابیت در سینما، آینه جادو، قاب تصویر، زبان سینما و... که از فروردین سال ۱۳۶۸ در ماهنامهٔ سوره منتشر شد. اواخر سال 1370 و پس از آنکه موسسه روایت فتح تاسیس شد، او بار دیگر تهیه مجموعه مستند روایت فتح را از سر می گیرد و در کمتر از یک سال کار تهیه شش برنامه از مجموعه 10 قسمتی «شهری در آسمان» را به پایان می رساند. «شهری در آسمان» که به واقعه محاصره، سقوط و باز پس‌گیری خرمشهر می‌پرداخت در ماه‌های آخر حیات آوینی از تلویزیون پخش شد، اما برنامه او  برای تکمیل این مجموعه و ساختن مجموعه‌های دیگر با شهادتش در قتلگاه فکه ناتمام ماند و مرتضی آوینی که به همراه گروه تصویربرداری روایت فتح در منطقه فکه به سر می‌برد، در اثر اصابت ترکش مین باقی‌مانده از جنگ ایران و عراق به شدت مجروح شد و لحظاتی بعد در سن ۴۶ سالگی به شهادت رسید. حال و به مناسبت سالگرد شهادت سید شهیدان اهل قلم بر آثار نوشتاری و تصویری او مروری خواهیم داشت.
نام اثر نوع اثر مضمون و محتوا
«حکومت فرزانگان» مجموع مقالات شامل ۳ مقاله «رأی اکثریت»، «آزادی عقیده» و «مساوات»
روایت محرّم ( فتح خون ) مجموع مقالات شامل ۱۰ مقاله «آغاز هجرت عظیم» ، «کوفه» ، «مناظره عقل و عشق» ، « قافله عشق در سفر تاریخ»، «کربلا»، «ناشئه الیل» ، « فصل تمییز خبیث از طیب ( اتمام حجت)»، «غربال دهر»، «سیاره رنج» و «تماشاگه راز»
«درباره امام خمینی(ره)» مجموع مقالات شامل ۹ مقاله «داغ بی تسلّی»، «دهه شصت و امام خمینی»، «امام (ره) و حیات باطنی انسان»، «فراق یار نه آن می‌کند که بتوان گفت»، «هنر، تاریخ و میثاق ولایت» ، «انتظار»، «ای عزت ممثّل»، «آن سان که تو رفتی» و «فار التّنّور»
«مبانی حکومت دینی» مجموع مقالات شامل ۵ مقاله «بنیان سفسطه بر باد است»، «گرداب شیطان»، «اسلامیت یا جمهوریت»، «پروسترویکای اسلامی وجود ندارد» و «وفاق اجتماعی»
«آینده بشریت» مجموع مقالات شامل  ۷ مقاله «آغازی بر یک پایان»، «آخرین دوران رنج»، «بشر در انتظار فردایی دیگر»، «دولت پایدار حق»، «ایمان منجی جهان فردا»، «نظم نوین جهانی و راه فطرت» و «تجدید و تجدد»
«سیطره بر جهان» مجموع مقالات متشکل از ۵ مقاله «در برابر فرهنگ واحد جهانی»، «صلیبی از خون سرخ»، «ارتش متحد اسلامی»، «انفجار اطلاعات» و «تکنولوژی ارتباطات»
«پیرامون روشنفکری» مجموع مقالات متشکل از  ۱۱ مقاله «وقتی روشنفکران وارث انقلاب می شوند ... »، «یک هشدار»، «آفات غرض‌ورزی» ، «حلزون‌های خانه به دوش»، «ژورنالیسم حرفه ای»، «کانون کدام نویسندگان؟»، «از مایکل جکسون تا شهرنوش پارسی‌پور»، «انقلاب اسلامی و اوتوپیای غرب‌زدگان» ، «روشنفکران و معاصر بودن» ، «تحلیل آسان» و «تجدد یا تحجر؟»
«هنر و ادبیات» مجموع مقالات شامل ۶ مقاله‌ «ادبیات آزاد یا متعهد؟»، «آزادی قلم»، «جنگ در آینه نقاشی متعهد»، «منشور تجدید اهل هنر»، «رمان و انقلاب اسلامی» و «آیا تئاتر زنده می‌ماند؟»
«پیرامون شعر» مجموع مقالات بررسی شعر در پنج مقاله «غزال غزل» ، «ختم ساغر» ، «راز و رمز»، «شعر و جنون» و «یاد بهشت و نوحه انسان در فراق»
«فرهنگ و تهاجم فرهنگی» مجموع مقالات شامل  ۷ مقاله «فرهنگ یا فرهنگ توسعه؟»، «رستاخیز جسم و جان»، «تکرار مکررات»، «ویدئو در برابر رستاخیز تاریخی انسان» ،«یادداشتی ناتمام در باب هویت و حقیقت انسان»، «زبان و فضا» و «چرا روشنفکران مورد اتهام هستند؟»
«مقالات سینمایی آوینی» مجموع مقالات شامل ۶ مقاله «آینه‌ جادو» ، «جذابیت در سینما»، «جادوی پنهان و خلسه‌ نارسیسی»، «مونتاژ به مثابه معماری سینما» ، «فرزندان انقلاب در برابر عرصه های تجربه‌نشده سینما» و «رمان، سینما و تلویزیون»
مجموعه اول «روایت فتح» فیلم مستند و مجموع مقالات شامل ۱۳ مقاله‌ «شب عاشورایی» ، «پاتک روز چهارم» ، «تاریخ‌سازان‌ چه‌ کسانی‌ هستند؟»، «سقوط» ، «دو سال‌ قبل‌»، با شیرمردان هوانیروز»، «حزب الله»، «تجدید پیمان» ، «عروج» ، «سربازان‌ امام‌ زمان‌»، «ضیافت‌»، «رمزپیروزی» و «‌راه‌ قدس‌ از کربلا».   *11 مستند درباره عملیات والفجر هشت
مجموعه دوم «روایت فتح» فیلم مستند و مجموع مقالات شامل ۱۶ مقاله «حنابندان»، «دروازه‌ قرآن»، «به‌ سوی‌ معشوق»، «پیام‌ بسیجی» ، «دلباخته» ، «یا ابا الفضل‌ العباس»، «آزادی‌ مهران» ،«ابر»، «آقا سید»، «رزق حلال»، «دره‌بید» ، «زبرالحدید (پاره‌های‌ آهن)»، «چه‌ کسی‌ از جنگ‌ خسته‌ شده‌ است؟‌»، «جلوه‌ای‌ دیگر از نصرت‌ خدا»‌، «انصار»‌ و «از آن‌ کربلا تا این‌ کربلا»‌   *مستندی درباره آزادسازی شهر مهران
مجموعه سوم «روایت فتح» فیلم مستند و مجموع مقالات شامل ۱۵ مقاله با عناوین «قاسم»، «جاده»، «رضا»، «تیم آتش»، «سه ورق از تاریخ مقاومت»، «سپاه» ،«مردم» ،«کربلا»، «سرباز گمنام»، «پیران توپخانه»، «انگیزه‌های الهی»، «دیدار»، «راهگشایان نور»، «یادی از سه دلباخته»، «پیام امیر»، «یادگار حسن»، «علمدار» و «پل حاج اسدالله»   *مستندی درباره عملیات کربلای پنج
مجموعه چهارم «روایت فتح» فیلم مستند و مجموع مقالات شامل  ۱۱ مقاله‌ «سرباخته کوی عشق»، «اِشنو؛ سرداری از ایل قشقایی»، « بر ستیغ جبال فتح»، «صادقیه»، «سحر یا معجزه؟»، «یادی از گذشته‌های جنگ»، «ما همه چیز را مدیون خون شهدا هستیم»، «یادی از آقا تقی» ،«سید شهدای جهادگران»، «موجیم که آسودگی ما عدم ماست» و «مرثیه و انصار المهدی»   *مستندی درباره اتفاقات سیاسی کشور در زمان جنگ
مجموعه پنجم «روایت فتح» فیلم مستند و مجموع مقالات ۱۵ مقاله با عناوین «شیخان(با گردان خیبر)» ، «حلبچه در آتش»، «کهف گمنامی»، «در اطراف پل»، «دسته ایمان از گروهان عباس۱،۲ و ۳»، «در راه بازگشت»، «داستان پل،سه سخن/ گلستان آتش/ یا حسین»، «درخششی دیگر»، «آقا سعید»، «شش روز بعد»، «فقط جمهوری اسلامی» و  «مدرسه عشق»   *مستندی درباره عملیات های رزمندگان در مناطق غرب از جمله کربلای 10، مرصاد و...
«با من سخن بگو دوکوهه» فیلم مستند و مجموع مقالات شامل دو مقاله   *مستندی از پادگان دوکوهه پس از پایان جنگ
«توسعه و تمدن غرب» مجموع مقالات از ۱۸ مقاله شامل «در معنای توسعه» ، «توسعه‌یافتگی»، «اوتوپیای‌ قرن‌ حاضر»، «بهشت زمینی»، «میمون برهنه!» ، «توسعه برای تمتع»، «تمدن اسراف و تبذیر»، «عمق فاجعه»، «دیکتاتوری اقتصاد»، «نظام سیاره ای اقتصاد» ، «از دیکتاتوری پول تا اقتصاد صلواتی»، «و ما ادراک‌ ما البانک؟‌»، «سودپرستی»، «بنیاد اقتصاد آزاد»، «نظام‌ آموزشی‌ و آرمان‌ توسعه‌یافتگی»،«نظام‌ آموزشی‌ غربی»، «محصول‌ جدایی‌ علم‌ از دین»، «انسان‌ از نسل‌ میمون، خرافه‌ای‌ جاهلانه»، «تأملی‌ بیشتر در خلقت‌ انسان‌ نخستین»، «نوح نبی (ع) و تاریخ تمدن» و «ترقی یا تکامل؟»
نگاشته‌هایی برای متن فیلم مجموع مقالات شامل 78 مقاله درباره سینما و فیلمشناسی
هفت قصه از بلوچستان و با دکتر جهاد در بشاگرد فیلم مستند روایت‌هایی تلخ و ناگفتنی از محرومیت مردمان بلوچستان که توسط گروه اعزامی جهاد و دوربین گروه تلویزیونی جهاد سازندگی به تصویر کشیده شده است.
شهری در آسمان فیلم مستند و مقاله مستندی شش قسمتی با موضوع سقوط و آزادسازی خرمشهر
شش روز در ترکمن صحرا فیلم مستند نخستین فیلمش پس از انقلاب درباره غائله گنبد
خان گزیده ها فیلم مستند مستندی درباره خان های فیروزآباد فارس
مزد جهاد و شهادت فیلم مستند در مورد شهداي جهاد سازندگي
حقیقت فیلم مستند 11 قسمت مستند بررسی علت سقوط خرمشهر و درباره خلقت جهان و پاسخگویی به سوالات.
«روزگاری نو»، «کدام عرفان؟»، «مرگ آگاهی»، «مبشّر صبح»، «عبور از عجب» رسیدن به معرفت»، « راز سرزمین آفتاب» و «خیانت در انحلال جهادسازندگی» مجموعه ای از مقالات از دیگر مقالات شهید آوینی هستند که برخی فیلم های مستندی هم به همین نام دارند.
57243


تله سینما

خبرآنلاین

عناوین تصادفی