بازخوانی یک گفت‌و‌گو حیدریان صرف سرگرمی‌کننده بودن نه ماموریت سینماست و نه رسالت آ

18:03:36 1397/01/04

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رئیس سازمان سینمایی همزمان با روز ملی سینما در شهریورماه مهمان خبرآنلاین بود تا علاوه بر تشریح سیاست‌های خود در حوزه سینما، به پرسش‌هایی درباره موضوعات مختلفی در مورد سینمای ایران پاسخ دهد. سینما برای سینما را نمی‌فهمم حیدریان در بخشی از این گفت‌وگو در پاسخ به سئوالی درباره اینکه اگر قرار باشد فیلم‌های سینمایی در دوره مدیریت او معضلات اجتماعی را مطرح کنند، آیا با القابی چون سیاه‌نما و مواردی از این دست به گوشه‌ای رانده نمی‌شوند، گفت: «در مورد این موضوع شک نکنید. ما حتما خودمان سینما را برای همین می‌خواهیم. این اعتقاد من است و قبلا هم اعلام کرده‌ام که سینما برای سینما را نمی‌فهمم. سینما را بسیار قبول دارم و به شدت به توانایی‌اش معتقدم. اما به توانایی‌اش برای چه کاری؟! سینما نشان داده که می‌تواند شرایط اجتماعی را متحول کند یا یک قاره را از بحران اقتصادی بیرون بیاورد. شما حتما از بحران‌های اقتصادی سال 1929 و ادامه آن تا دهه 30 در اروپا و آمریکا و فیلم‌هایی که در این مورد ساخته شد مطلعید و می‌دانید سینما چطور توانست از افکار عمومی مهلت بگیرد تا اقتصاد بتواند خود را بازسازی کند. این کارها از کمتر رسانه‌ای برمی‌آید.» او ادامه داد: «پس سینما برای این مهم است چون می‌تواند کاری انجام دهد. به عنوان مثال شما می‌گویید جرثقیل ماشین مهمی است. چرا؟ چون همه ما هم که جمع شویم نمی‌توانیم یک سنگ 10 تُنی را بلند کنیم ولی جرثقیل می‌تواند، می‌تواند مسیری را باز کند یا این قدرت را به ما بدهد که به گنجی یا دفینه‌ای دست پیدا کنیم. پس توانایی‌هایی دارد که از ماشین دیگری برنمی‌آید. سینما هم توانایی‌هایی دارد که از رسانه دیگری برنمی‌آید. پس تکرار می‌کنم سینما مهم است و به میزانی مهم است که می‌تواند خطرناک هم باشد. یعنی چه و چگونه؟! در سفری که به انگلیس داشتم یکی از مسئولینشان می‌گفت ما مورد تهاجم فرهنگی غربیم، این حرف در فرانسه هم تکرار شد با حساسیتی بیشتر و با تاکید بر معضل فرار مغزها. وقتی پرسیدیم چطور؟! جواب شنیدم که اکثر فیلم‌های در حال اکران‌مان هالیوودی است و سینمایمان در دست آن‌هاست و این‌ها دارند بر فرهنگ ما تاثیر سو می‌گذارند. بدون آن که قصد ارزش‌گذاری داشته باشم، آن‌ها احساس می‌کردند سابقه فرهنگی‌شان و خلق‌وخو و عادات رفتاری‌شان در خطر است و نگران بودند که چرا آداب انگلیسی که می‌تواند روی جوانانشان تاثیر بگذارد در حال از بین رفتن است و می‌گفتند مورد تهاجم واقع شده‌اند.» سینما می‌تواند فرهنگ را مورد تهاجم قرار دهد او در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه سینما به دلیل تاثیرگذاری می‌تواند منجر به تهاجم فرهنگی نیز شود، گفت: «پس سینما می‌تواند ما را مورد تهاجم هم قرار دهد. این اتفاق در داخل کشور ما هم می‌تواند بیفتتد. اگر منِ نوعی به هر دلیلی به جمع‌بندی و نگاهی نسبت به مسائل جامعه رسیده باشم، این جا از تعبیر شما استفاده می‌کنم، که همه چیز را سیاه و ناامیدکننده و تیره‌وتار ببینم، چیزی که در دوره‌ای در رمان‌هایمان زیاد می‌دیدیم؛ این فلانی از فلان نِهله است و آخرش هم خودکشی می‌کند، می‌توانم همین را در سینما هم نشان دهم. اما به نظر شما افق‌هایی که ما برای سینمایمان در نظر داریم و اساسا اگر بخواهیم سینما داشته باشیم چاره‌ای جز حرکت در مسیر این افق‌ها نداریم با گذاشتن سینما در اختیار نگاه‌هایی اختصاصی که صرفا مشکلات را مطرح می‌کنند محقق خواهد شد؟! این که تنها یک تصویر از جامعه به کرات در سینما ارائه شود و ما بگوییم خب! سینمای‌مان همین است دیگر، آیا می‌تواند مخاطب را هم جذب کند؟!» چه دلیلی دارید مشکلات همدیگر را روی پرده سینما ببینیم؟ این مدیر سینمایی سخنان خود را چنین ادامه داد: «قطعا من، شما، همکارانتان و همه آدم‌ها، هر کدام در زندگی خودمان مشکلاتی داریم. فرض سینما بگوید من می‌خواهم مشکلات عمیق فلان فرد را نشان بدهم و نشان هم بدهد، خب؟! ما که داریم با همان مشکلات زندگی می‌کنیم چه دلیلی دارد دوباره روی پرده سینما هم ببینیم‌شان؟ اگر دلیلش معلوم شود ما دیگر حرفی نداریم. یعنی همه‌مان با هم، دیگر حرفی نداریم. اگر فیلمساز بگوید من این مشکل را نشان می‌دهم، به گونه‌ای که آن‌هایی که می‌توانند هشیار شوند و برای رفعش کمک کنند یا من به گونه‌ای نشان می‌دهم که آن فرد یا گروه یا جامعه دچار  مشکل ببیند اگر کمی سرش را بگرداند این طرف‌تر روزنه امیدی هست ببیند و می‌شود برای رسیدن به آن حرکت کرد یا من این را طوری نشان می‌دهم که آسیب‌شناسانه یا کالبدشکافانه باشد و فرد دچار مشکل متوجه شود که اگر خودش را یا اطرافیانش را در چنین موقعیتی قرار دهد چه راه‌حل‌هایی برای برون‌رفت از بحران هست. دلیل فیلمساز می‌تواند یکی از این‌ها یا انواع و اقسام انگیزه‌ها باشد.» او گفت: «اما وقتی می‌شنویم که یک نفر می‌گوید من مصلح اجتماعی نیستم و آن یکی جواب می‌دهد پیدا کردن راه‌حل کار من نیست، نمی‌شود چون بالاخره باید یکی از این‌ها باشد و اگر یکی از این‌ها باشد ما هم مشکلی نداریم. منظور من از مسائل اجتماعی، مسائل واقعی مردم بود در اشل جامعه. یعنی موضوعات باید از یک حداقلی فراتر باشند تا مخاطب داشته باشند، سینما وظیفه‌اش همین است. صرف سرگرمی‌کننده بودن نه ماموریت سینماست و نه رسالت آن.» مشروح سخنان حیدریان را در کافه خبر می‌توانید اینجا بخوانید. 5858

تله سینما

خبرآنلاین