نسبت بی‌غیرتی در فقه اسلامی

18:02:15 1395/05/18

هفته نامه یالثارات با انتشار مطلبی تحت عنوان «دیوث کیست؟» ، با به کارگیری این واژه خاص موجب برداشت ناصوابی گشته که امید است این توضیح در جهت رفع این ابهام مؤثر و مفید باشد: عنوان«دیوث کیست؟»برای این نوشته انتخاب شده است.در واقعه نگارنده از روی غیرت دینی خواسته اذهان افراد جامعه را به رفتار خلاف شرع و اخلاق اسلامی افرادی را که چنین رفتاری از خود نشان دادند، جلب کند به گونه ای که افراد با تطبیق این عمل با کلام پیامبر (ص) خود در مورد آنها قضاوت کنند.ممکن است برخی با برداشت ناصواب، به این عبارت عنوان مجرمانه دهند و با توجه به مفهوم عرفی کلمه«دیوث»، اینگونه استدلال کنند که نگارنده با این عبارت در پی توهین به افراد بوده است. نزد عرف دیوث به مردی گفته می‌شود که همسرش زنای محصنه کند او در این باره غیرت و حسادتی نداشته باشد. دیوث همچنین به معنی کسی که زن خود را برای رابطه جنسی به دیگران دهد. در پاسخ باید گفت نگارنده مفهوم عرفی «دیوث»را در نظر نداشته بلکه مفهوم دیوث در دانش فقه و اخلاق را مدنظر قرار داده است در واقع با توجه به قرینه موجود در نوشتار، نگارنده معنای به کار رفته در کلام شارع را اراده کرده است و نمی توان واژه بکار رفته «دیوث»را بر معنای عرفی آن حمل کرد.بدین توضیح که قراین مقالیه و حالیه وجود دارد که نشان می دهد منظور، کاربرد عرفی نبوده، بلکه معنای دیگری را اراده کرده است.مثلاّ آوردن کلام نبوی (ص) و استناد به آن قرینه روشنی است بر این که مراد از دیوث، معنای عرفی آن نیست. اصطلاح "دیوث" در دانش فقه و اخلاق به معنی بی غیرتی است. فلذا آنچه در فهم درست عبارت نگارنده حائز اهمیت است کاربرد اصطلاح «دیاثت» در دانش فقه و اخلاق است که با کاربرد عرفی آن، تفاوت زیادی دارد.همچنانچه حضرت آیت الله جوادی آملی(دام ظله) در فضای سیاسی و اقتصادی بحث غیرت دینی را مطرح نموده و با توسعه مفهومی نسبت به کلمه دیاثت و دیوث فرمودند کسانی که راه نفوذ بیگانگان را درفضای اقتصادی و یا سیاسی به روی کشور می گشایند از غیرت اقتصادی و یا سیاسی برخوردار نبوده و دیوث هستند ( در نگاه معظم له در فرهنگ قرآنی غیرت را معرفت هویت و غیر زدایی تشکیل می دهد) . بر اساس این معنای فقهی و اخلاقی نه تنها بیگانه را در حریم خود راه دادن و وارد حریم غیر شدن با غیرت سازگار نیست، بلکه بی تفاوت بودن در مقابل زن خود که آرایش غلیظ کرده و با حالت تبرج از منزل بیرون آید، نیز مطابق روایت نبوی(ص) با غیرت سازگار نیست و از نظر عرف نیز چنین معنایی دارد.در واقع دیوث به معنای بی غیرت می تواند در همه حوزه ها وجود داشته باشد. تا اینجا معلوم گردید که نگارنده فارغ از معنای «دیوث» در عرف اجتماعی، معنای آنرا در دانش فقه و اخلاق اراده کرده است و اراده چنین معنایی(بی غیرت) برای کسی که زنش آرایش غلیظ کند و با آن حالت از منزلش بیرون آید، عرفا توهین محسوب نمی شود چرا که معیار موهن بودن یک رفتار، عرف است و شخصیت طرف توهین نیز از ارکان اصلی عرف محسوب می شود این نظر متضمن این نتیجه است که اظهاراتی که ذاتاّ موهن هستند چنانچه با توجه به شخصیت طرف، عرفاّ توهین به او حساب نیاید طبعاّ جرم نیز محسوب نخواهد شد. مجلس شورای اسلامی در قانون استفساریه نسبت به کلمه توهین و اهانت مصوب 4/10/1379 با تصریح به موقعیت اشخاص برای تحقق توهین براین نظر مهر تایید نهاده است:«از نظر مقررات کیفری اهانت و توهین و...عبارت است از بکار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد و یا ارتکاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود...». فلذا اين كه کسی دختر يا زنش را آرايش كند و بيرون بياورد، بعد به تمام مردم بگويد: ما يك كالاى زيبا داريم بيرون آورديم، هر كس مى‏خواهد بيايد و تماشايش كند. ببيند و لذتش را ببرد كه غروب او را به خانه ببريم چنانچه کسی به چنان مردان بگوید «بی غیرت» و در اثر اعتراض آنها، موضوع به مراجع قضایی کشیده شود به رغم این که چنین واژه ای موهن است ولی به لحاظ شخصیت طرف نمی توان آن را عرفاّ نسبت به آنها توهین محسوب نمود و بر اساس نص صریح کلام نبوی (ص) هیچ گونه خطایی بر کسی که چنین لقب به چنان مردان داده، وارد نیست و بر اساس نص صریح کلام نبوی (ص) هیچ گونه خطایی بر کسی که چنین لقب به چنان مردان داده، وارد نیست. مطلب دیگر اینکه در فقه امامیه نسبت دیاثت دادن به دیگری- مثل آنکه اورا دیّوث خطاب کند- در صورتی که مفاد آن از منظر عرف، نسبت دادن زنا باشد ، موجب ثبوت حدّ قذف ودر غیر این صورت، موجب ثبوت تعزیر است.همانطوریکه ملاحظه می گردد برای ثبوت حد قذف به نسبت دادن دیاثت به دیگری، به مفاد آن توجه شده است فلذا چنانچه مفاد آن نسبت دادن زنا نباشد، حد قذف جاری نخواهد شد فلذا در خصوص عبارت«دیوث کیست»، با توجه به قراین موجود در کلام و نیز قراین حالیه باید به مفاد آن نگاه کرد و به صرف اینکه واژه«دیوث» بکار برده شده، نگوییم که نگارنده نسبت زنا داده است و همانطوریکه گفته شد مقصود و مراد در این نوشتار بی غیرت دانستن چنین مردان است و گفتیم دادن چنین نسبتی به این مردان موجب ثبوت تعزیز از باب توهین نخواهد بود. /6262

تله سینما

خبرآنلاین